တစ္ခါတုန္းက ပဥၥမေျမာက္ ေဂ်ာ့ခ်္ဘုရင္ရဲ႕ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ ဆာဟုခ်္ရစ္ဘီကို ကၽြန္ေတာ္ေမးဖူးတယ္။ ႀကီးျမတ္တဲ့ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ျဖစ္ေစခဲ့တာ ဘာမ်ားပါလဲ။
သူကျပန္ေျဖတယ္။ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ ေတြၾကားထဲ လက္မႈကၽြမ္းက်င္ျခင္းမွာ ေ႐ြးခ်ယ္စရာ မ်ားမ်ားစားစား မရွိပါဘူး။ သူ႔ကို ပိုႀကီးျမတ္ေစခဲ့တာကေတာ့ အျခားခြဲစိတ္ဆရာဝန္ေတြထက္ပိုသိလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္းမွာလည္း အတူတူပါပဲ။ ဆရာက်သူေတြက ပိုသိပါတယ္။
သူလိုကိုယ္လို စာစီသမားတစ္ေယာက္ကို ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္စာအုပ္ ဖတ္ခဲ့လည္းလို႔ ေမးဖူးတယ္။ သူက ဘယ္စာအုပ္မွ မဖတ္ခဲ့ဖူးဘူးလို႔ ေျဖတယ္။ အေတြ႔အၾကံဳအရ အလိုလိုသိရွိျခင္းကို ပိုအားသန္တယ္။
ဆိုၾကပါစို႔၊ ဒီညေနမွာ ခင္ဗ်ားရဲ႕ သည္းေျခအိတ္ကို ခြဲထုတ္ရမယ္။ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ခႏၶာေဗဒကို စာအုပ္စာေပနဲ႔ ေသခ်ာေလ့လာထားတဲ့၊ သည္းေျခအိတ္ ဘယ္လိုခြဲစိတ္ရမယ္ဆိုတာသိရွိတဲ့၊ ဆရာဝန္ကို အပ္မလား၊ အလိုလိုသိပါတယ္ဆိုတဲ့ ဆရာဝန္ကိုအပ္မလား။ ဘာေၾကာင့္ကၽြန္ေတာ္တို႔ အလုပ္အပ္ႏွံသူေတြက ခင္ဗ်ားရဲ႕အလိုလိုသိနားလည္ျခင္းအေပၚ ေဒၚလာသန္းေပါင္း မ်ားစြာကို အေလာင္းအစားလုပ္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားရမလဲ။
အတတ္ပညာရဲ႕ အေျခခံေတြကို ေလ့လာဖို႔ ျငင္းဆန္တဲ့ေျပာရခက္မႈဟာ သိပ္ေတြ႔ရမ်ား ပါတယ္။ ဗဟုသုတအတိုအစေလးနဲ႔အဆင္ေျပေနတဲ့ တျခားဘယ္အလုပ္အကိုင္ကိုမွ ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားလို႔မရဘူး။ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ေဒၚလာေတြကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေၾကာ္ျငာ၊ အျခားေၾကာ္ျငာတစ္ခု ဖန္တီးဖို႔၊ စမ္းသပ္ဖို႔အတြက္ကို သံုးပစ္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း Plus and minus factors ကိုရွာေဖြၿပီး ဒီေၾကာ္ျငာေတြရဲ႕ ရလာဒ္ကို စစ္ေဆးဖို႔ ဘာမွဆက္မျဖစ္လာဘူး။ ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္းသင္႐ိုးညႊန္းတမ္းမွာ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွေျပာဖို႔မရွိပါဘူး။
လူမ်ားတိုင္း ပြဲမစည္တဲ႔ ေၾကာ္ျငာေအဂ်င္စီေလာက
J. Walter Thompson ကန္ထ႐ိုက္လုပ္ငန္းမွာ ၄၅ ႏွစ္ေလာက္ အမႈေဆာင္ လုပ္ခဲ့စဥ္က၊ ဆရာ Stanley Resor က ေျပာဖူးတယ္။ “ ႏွစ္တိုင္း တို႔အလုပ္ရွင္ေတြရဲ႕ ေငြ ေဒၚလာသန္းရာေပါင္းမ်ားစြာကို သံုးၾကတယ္။ အဲ့ဒါေတြရဲ႕အဆံုးသတ္မွာ ငါတို႔ဘာေတြ သိလာလဲ။ ဘာမွမသိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္တုန္းက ကၽြန္ေတာ့္လူထဲက ၄ ေယာက္ကို ပံုမွန္အလုပ္ျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြကို ႀကိဳးစားၿပီး၊ သီးျခားခြဲျခားေစတယ္။ သူတို႔ အခ်က္ ၁၂ ခ်က္ရလာတယ္။ ” ကၽြန္ေတာ့္မွာ ၉၆ ခ်က္ရွိတဲ့အေၾကာင္း သူတို႔ကို ေျပာျပဖို႔ ကၽြန္ေတာ္သိပ္ယဥ္ေက်းခဲ့တယ္။
ေၾကာ္ျငာေအဂ်င္စီေတြက ထပ္တလဲလဲအမွားေတြ က်ဴးလြန္ရင္း အလုပ္အပ္ႏွံသူေတြရဲ႕ ေငြေတြကို ျဖဳန္းတီးပစ္ၾကတယ္။ မၾကာေသးမွီကပဲ ေၾကာ္ျငာ ၄၉ ခုဟာ Set in Reverse အနက္ျပင္ေပၚ စာအျဖဴ႐ိုက္ထားတာကို မဂၢဇင္းတစ္အုပ္မွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အနက္ျပင္ေပၚ စာအျဖဴ႐ိုက္ျခင္းက ဖတ္ရခက္ေစပါတယ္လို႔ သုေတသနရလာဒ္ေတြ ထြက္ေပါက္လာၿပီး ႏွစ္အတန္ၾကာမွာပါ။
အေတြ႔အၾကံဳေတြကို စနစ္တက်အသံုးခ်ဖို႔ ပ်က္ကြက္ျခင္းရဲ႕ ဆင္ေျခက ဘာပါလဲ။ ႏိႈးၾကားတဲ့စိတ္ကို မဆြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ေၾကာ္ျငာလား။ ဘယ္သိပၺံနည္းက် လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြမဆို Creative သမားေတြလက္ထဲ ေနာက္ေကာက္က် ေတာ့မွာလား။ အလုပ္ဝတၱရားေတြ မပ်က္ကြက္ဖို႔ ဗဟုသုတေတြက တြန္းအားေပးမွာကိုေရာ စိုးရိမ္ၾကရဲ႕လား။
အျမဲတမ္းေတာ့လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၃၀ ေက်ာ္၊ Young & Rubicam မွာ သုေတသန ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္တဲ့ George Gallup ကေျပာဖူးပါတယ္။ သူက ေၾကာ္ျငာရဲ႕ပရိတ္သတ္ကိုပဲ တုိင္းတာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ရလာဒ္ေတြကို စုေဆာင္းၿပီး စစ္တမ္းထုတ္ပါတယ္။ သူရွာေဖြေတြ႔ရွိထားတဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕နည္းစနစ္ေတြဟာ အျခားဟာေတြထက္ အေတာ္ကို ေကာင္းမြန္ပါတယ္။
အျပဳသေဘာဆန္တဲ့ ေကာင္းမြန္မႈ ဆိုတာ...
Vaughn Flannery လို႔ေခၚတဲ့ အလြန္ထက္ျမက္တဲ့ Art Director တစ္ေယာက္က Gallup ရဲ႕ ေတြ႔ရွိမႈအေပၚ ခ်က္ခ်ၿပီး အသံုးခ်ပါတယ္။ လအနည္းငယ္ အတြင္း၊ Young & Rubicam ရဲ႕ေၾကာ္ျငာေတြဟာ အျခားေအဂ်င္စီ ေၾကာ္ျငာေတြထက္ လူအမ်ားရဲ႕ဖတ္႐ႈမႈကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အလုပ္အပ္ႏွံသူအတြက္ မေရမတြက္ႏိုင္တဲ့အက်ိဳး အျမတ္ေတြ ေဆာင္ယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
Mills Shepherd ကလည္း အဲ့ဒီ့သုေတသနကိုပဲ McCall ရဲ႕ အယ္ဒီတာအာေဘာ္က႑မွာပဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရလာဒ္က အတူတူပါပဲ။ ဥပမာ ဓါတ္ပံုမွာဆိုရင္ ပန္းကန္ျပားလွလွပံုက၊ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြပံုထက္ လူပိုစိတ္ဝင္စားတာ ေတြ႔ခဲ့တယ္။ စနစ္တက် ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္း စာ႐ြက္ေပၚ ပံုႏွိပ္ထားတဲ့ ခ်က္ျပဳတ္နည္းကေတာ့ အိမ္ရွင္မေတြကို အေသအခ်ာဆြဲေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။
တူညီတဲ့ သုေတသန နည္းလမ္းကို အသံုးျပဳၿပီး၊ Harold Sykes က သတင္းစာ ပရိတ္သတ္ကိုလည္း စစ္တမ္းေကာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူက “ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ ” ပံုေတြဟာ အေတာ္အလုပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ၊ Stirling Getchel ေအဂ်င္စီမွာသုေတသနဒါ႐ိုက္တာလုပ္ဖူးတဲ့ Harold Rudolph က ဘာသာရပ္စာအုပ္တစ္အုပ္ ထုတ္တယ္။ သူေတြ႔ခဲ့တာတစ္ခုက “ဇတ္လမ္းေၾကာ” ပါတဲ့ ဓါတ္ပံုေတြဟာ လူေတြကို ဆြဲေဆာင္ရာမွာ ပံုမွန္ထက္ အေတာ္ေလး အားေကာင္းတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ Hathaway ရွပ္အက်ီေၾကာ္ျငာရာမွာ ေမာ္ဒယ္ကို မ်က္ေစ့ဖံုးဆင္ေပးဖို႔ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။
ေအာင္ျမင္တဲ႔ ေၾကာ္ျငာေတြကို ခဏခဏ ထပ္ျပီး ပြဲထုတ္ပါ
ေနာက္ပိုင္းမွာ၊ ေၾကာ္ျငာေလာက`က သုေတသနဖက္ လွည့္ကုန္ၾကတယ္။ ဗဟုသုတရွာေဖြရာမွာ ဦးေဆာင္ျဖစ္တဲ့ ေအဂ်င္စီေတြက သူတို႔ေရွ႕ကလူေတြ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့တဲ့ နိယာမေတြကို ပံုကန္ဖို႔ ထူးခၽြန္လာၾကတယ္။
ေအဂ်င္စီတစ္ခုက အျခားတစ္ခုထက္ ေၾကာ္ျငာစားရိတ္မွာ ေဈးနည္းနည္းပိုသက္သာေတာ့ လုပ္ေပး အလုပ္အပ္ႏွံသူေတြက တစ္ခါတစ္ေလ ေအဂ်င္စီေတြ ေျပာင္းတတ္ပါတယ္။ သူတို႔က စာစီသမား Copywriter ရဲ႕အခန္းက႑ကို ေမ့ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ေၾကာ္ျငာကိုလူေတြ စိတ္ဝင္စားေစတဲ့ အစြမ္း၊ အျခား စာစီသမား copywriter တစ္ဦးမဖန္တီးႏိုင္ေလာက္ေအာင္ လူမ်ားမ်ားဆီပိုေရာက္ေအာင္ ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္ၾကပါတယ္။
၃၅ ႏွစ္ၾကာေအာင္ Gallup အကြက္ခ်ခဲ့တဲ့ သင္႐ိုးကိုပဲ ဆက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ပံုေတြ၊ တံဆိပ္ေခါင္းေတြ အျခားလူေတြစုသလုိ အခ်က္အလက္အေတြ စုေဆာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကို လစ္လွ်ဴ႐ႈဖို ႔ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္ရင္ေတာ့၊ ကံေကာင္းဖို႔ပဲ ဆုေတာင္းရမွာပဲ။ ကန္းေနတဲ့ဝက္လည္း မိႈဥေတြ ရွာေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဝက္သစ္ခ်ေတာထဲ ေရာက္ေနတာကို သိႏုိင္တယ္။
ႏွစ္ေတြၾကာေအာင္ Plus & Minus Factor ေတြအနည္းငယ္ေျပာင္းသြားတာ မွတ္မွတ္ထင္ထင္ပါပဲ။ ခၽြင္းခ်က္အနည္းငယ္အေနနဲ႔ကေတာ့၊ စားသံုးသူေတြက လမ္းေဟာင္း၊ နည္းစနစ္ေဟာင္းေတြကို တူညီစြာပဲ တုန္႔ျပန္ၾကပါတယ္။
Peter Soe Moe ( Ogilvy on Advertising by David Ogilvy )
Myanmar Advertising Directory
