စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ သတိထားပါ

ဘယ္လုပ္ငန္းလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲဆိုတဲ့အခါမွာ ေရြးခ်ယ္စရာႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ပင္လယ္ျပာဗ်ဴဟာ (Blue Ocean Strategy) အဆိုအရေတာ့ ပင္လယ္နီ (Red Ocean) နဲ႔ ပင္လယ္ျပာ (Blue Ocean) ေပါ့။ ပင္လယ္နီဆိုတာက ငါးပြက္ရာငါးစာခ်တယ္ဆိုသလိုမ်ိဳး လူအမ်ားလုပ္ေနၾကတဲ့လုပ္ငန္းေတြ၊ သူမ်ားေတြ အဆင္ေျပေနတဲ့ လုပ္ငန္း ေတြကိုငါလည္း လိုက္လုပ္မယ္ဆိုတာမ်ိဳးပါ။

ဥပမာ ရပ္ကြက္ထဲ ဘီယာဆိုင္ေတြအလုပ္ျဖစ္ေနတာေတြ႔ေတာ့ ကိုယ္လည္းဘီယာဆိုင္  လိုက္ဖြင့္ လိုက္တာမ်ိဳးေပါ့။ ပင္လယ္ျပာကေတာ့ ေစ်းကြက္ကို အသစ္ဖန္တီးျပီး ထိုးေဖာက္ခ်ဲ႕ယူတယ္ေပါ့။

လုပ္ငန္းတစ္ခုခုလုပ္ဖို႔ေရြးခ်ယ္တဲ့သူေတြမွာ ေပၚလာတတ္တဲ့စိတ္ကူးက သူမ်ားေတြအလုပ္ျဖစ္ေနတယ္ ငါလည္းလိုက္လုပ္ရင္ေကာင္းမလားဆိုတာပဲ။

ကၽြန္ေတာ့္အျမင္မွာေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုခုေရြးခ်ယ္မႈက ကိုယ့္ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္စိတ္ကူးစိတ္သန္း ၀ါသနာကေနလာတာျဖစ္ရင္ျဖစ္ မဟုတ္ရင္ ကိုယ္သြားမယ့္ေစ်းကြက္က ဘာေတြလိုအပ္ေနလဲဆိုတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ကိုျဖည့္ဆည္းေပးမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေန လာတာျဖစ္ရင္ျဖစ္ရမယ္။ အဲဒီလမ္းေၾကာင္း ကလာတာေတြမဟုတ္ရင္ အႏၱရာယ္မ်ားတယ္။ သူမ်ားေတြအလုပ္ျဖစ္ေနလို႔ ကိုယ္လည္း အလုပ္ျဖစ္မွာပဲလို႔ေတြးျပီးလုပ္ရင္ေတာ့ ေသမယ့္ေန႔မွစစ္ထဲလိုက္သလိုျဖစ္လိမ့္မယ္။

စီးပြားေရးရဲ႕ အေျခခံအေနနဲ႔ ေရာင္းလိုအား (Supply)၊ ၀ယ္လိုအား (Demand) နဲ႔ ေစ်းႏႈန္း (Price) ဆိုတာရွိတယ္။ ဒီ (၃)ခ်က္လံုးက အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ဆက္စပ္တည္ရွိေနတယ္။ တစ္ခုခု အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္တုိင္း က်န္တာေတြကိုပါ ရိုက္ခတ္မႈျဖစ္တယ္။

ေစ်းႏႈန္းတက္ရင္ ေရာင္းလိုအားတက္မယ္၊ ၀ယ္လိုအားက်မယ္။ ေစ်းႏႈန္းက်ရင္ ၀ယ္လိုအားတက္မယ္၊ ေရာင္းလိုအားက်မယ္။ ၀ယ္လိုအားတက္ရင္ ေစ်းႏႈန္းတက္ျပီး ေရာင္းလုိအားက်ရင္ေစ်းႏႈန္းတက္တယ္။ အျပန္အလွန္အေနနဲ႔ ေရာင္းလိုအားတက္ရင္ ေစ်းႏႈန္းက်ျပီး ၀ယ္လိုအားက်ရင္လည္း ေစ်းႏႈန္းက်တယ္။ ေရာင္းလိုအားနဲ႔၀ယ္လိုအားဆံုတဲ့ဆံုမွတ္မွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ေက်နပ္တဲ့ ေစ်းႏႈန္းတစ္ခုျဖစ္တယ္။ Equilibrium price (ေစ်းႏႈန္းမွ်ေျခ)လို႔ေခၚပါတယ္။ ေရာင္းသူ၀ယ္သူေက်နပ္တဲ့ေစ်းေပါ့။

Read-ကမၻာ႔ အႀကီးဆံုးကုမၸဳဏီႀကီးေတြ တစ္စကၠန္႔မွာ အျမတ္ေငြဘယ္ေလာက္ရေနလဲ

ဥပမာေျပာျပမယ္။ ၂၀၁၅ခုႏွစ္မွာ ၾကက္သြန္ေတြေစ်းတအားတက္တယ္။ အေၾကာင္းရင္းက တစ္ႏုိင္ငံလံုး ေရေတြၾကီးလို႔။ ခုနက ပံုစံနဲ႔ျပန္ၾကည့္ရင္ ေစ်းႏႈန္းတက္မႈက ေရာင္းလိုအားက်မႈနဲ႔သက္ဆိုင္တာ။

 ၀ယ္လိုအားက တက္လာလို႔မဟုတ္ဘူး။ ေရမၾကီးခင္က ေရာင္းလိုအား (Supply) - ၁၀၀၊ ၀ယ္လိုအား (Demand) - ၁၀၀၊ ေစ်းႏႈန္းမွ်ေျခ (Equilibrium price) က ၾကက္သြန္နီတစ္ပိႆာကို (၁၀၀)ဆိုပါစို႔။ ေရၾကီးတဲ့အခါမွာ ၾကက္သြန္ခင္းေတြပ်က္သြားတဲ့အတြက္ ေရာင္းလိုအားက (၅၀) ျဖစ္သြားတယ္။ ၀ယ္လိုအားက မေျပာင္းလဲဘူး (၁၀၀) ပဲ။ ဒီအခါ ေရာင္းလိုအားက်မႈေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းမွ်ေျခက (၁၅၀)ျဖစ္သြားတယ္ (ေရာင္းလိုအားက်ရင္ ေစ်းႏႈန္းတက္)။ ဒီအတိုင္းပဲၾကည့္ရင္ေတာ့ ေစ်းတက္တယ္ေပါ့။

ဒါေပမယ့္ ဒီေစ်းတက္မႈက မူမမွန္တဲ့ေစ်းတက္မႈပဲ။ ၀ယ္လိုအားတက္လာတာေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ မူမမွန္တဲ့ေရာင္းလိုအားက်ဆင္းသြားမႈေၾကာင့္။ ဒါကိုမသိဘဲ ၾကက္သြန္ေစ်းတက္တာတစ္ခုပဲၾကည့္ျပီး၊ သူမ်ားေတြၾကက္သြန္စိုက္ျပီး ေစ်းေကာင္းရေနတယ္ဆိုတာကိုပဲၾကည့္ျပီး ေနာက္ႏွစ္ ၾကက္သြန္ ေျပာင္းစိုက္တယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ တိုးစိုက္တယ္ဆိုရင္ ေရလည္းထပ္မၾကီးေတာ့ ၾကက္သြန္ေတြေပၚတဲ့အခါ ေရာင္းလိုအားက (၁၅၀)ျဖစ္သြားျပီ။ ၀ယ္လိုအားက မေျပာင္းလဲဘူး (၁၀၀) ပဲ။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေရာင္းလိုအားတက္မႈေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းမွ်ေျခက အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားျပီး (၅၀)ျဖစ္သြားတယ္။ ၾကက္သြန္ေစ်းက်သြားတယ္။ ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္ကို မစဥ္းစားဘဲ သူမ်ားလုပ္လို႔ လိုက္လုပ္တဲ့သူေတြ အထိနာသြားႏုိင္တယ္။ ဒီ Pattern ကို နဂါးေမာက္သီးမွာလည္းျမင္ရခဲ့သလို သိပ္မၾကာခင္ေလွ်ာ္ျဖဴမွာလည္း ျမင္ရႏုိင္ေခ်ရွိပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္က economist တစ္ေယာက္မဟုတ္လို႔ က်န္တဲ့အေရးပါတဲ့အခ်က္အလက္ေတြက်န္ခဲ့ျပီး သံံုးသပ္ခ်က္မျပည့္စံုတာျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ၾကိဳသတိေပးပါရေစ။ အဓိက ေထာက္ျပ ခ်င္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္တဲ့အခါမွာ သူမ်ားေတြအလုပ္ျဖစ္ေနတာ၊ ေစ်းကြက္ ေဟာ့ေနတာ အစရွိတဲ့ ငါလည္းလုိုက္လုပ္ရင္အလုပ္ျဖစ္မွာပဲဆိုတဲ့အျမင္ေတြက တအား အႏၱရာယ္ၾကီးပါတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕၀ါသနာ စိတ္ကူးစိတ္သန္းနဲ႔ ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္ ျဖည့္တာမ်ိဳးေတြကိုပဲ ပိုစဥ္းစားသင့္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းပါ။

Credit; Thurein Hlaing Win

(Unicode Version)

ဘယ်လုပ်ငန်းလုပ်ရင်ကောင်းမလဲဆိုတဲ့အခါမှာ ရွေးချယ်စရာနှစ်မျိုးရှိတယ်။ ပင်လယ်ပြာဗျူဟာ (Blue Ocean Strategy) အဆိုအရတော့ ပင်လယ်နီ (Red Ocean) နဲ့ ပင်လယ်ပြာ (Blue Ocean) ပေါ့။ ပင်လယ်နီဆိုတာက ငါးပွက်ရာငါးစာချတယ်ဆိုသလိုမျိုး လူအများလုပ်နေကြတဲ့လုပ်ငန်းတွေ၊ သူများတွေ အဆင်ပြေနေတဲ့ လုပ်ငန်း တွေကိုငါလည်း လိုက်လုပ်မယ်ဆိုတာမျိုးပါ။
ဥပမာ ရပ်ကွက်ထဲ ဘီယာဆိုင်တွေအလုပ်ဖြစ်နေတာတွေ့တော့ ကိုယ်လည်းဘီယာဆိုင် လိုက်ဖွင့် လိုက်တာမျိုးပေါ့။ ပင်လယ်ပြာကတော့ စျေးကွက်ကို အသစ်ဖန်တီးပြီး ထိုးဖောက်ချဲ့ယူတယ်ပေါ့။
လုပ်ငန်းတစ်ခုခုလုပ်ဖို့ရွေးချယ်တဲ့သူတွေမှာ ပေါ်လာတတ်တဲ့စိတ်ကူးက သူများတွေအလုပ်ဖြစ်နေတယ် ငါလည်းလိုက်လုပ်ရင်ကောင်းမလားဆိုတာပဲ။
ကျွန်တော့်အမြင်မှာတော့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုခုရွေးချယ်မှုက ကိုယ့်ရဲ့ကိုယ်ပိုင်စိတ်ကူးစိတ်သန်း ၀ါသနာကနေလာတာဖြစ်ရင်ဖြစ် မဟုတ်ရင် ကိုယ်သွားမယ့်စျေးကွက်က ဘာတွေလိုအပ်နေလဲဆိုတဲ့ လိုအပ်ချက်ကိုဖြည့်ဆည်းပေးမယ့် ရည်ရွယ်ချက်ကနေ လာတာဖြစ်ရင်ဖြစ်ရမယ်။ အဲဒီလမ်းကြောင်း ကလာတာတွေမဟုတ်ရင် အန္တရာယ်များတယ်။ သူများတွေအလုပ်ဖြစ်နေလို့ ကိုယ်လည်း အလုပ်ဖြစ်မှာပဲလို့တွေးပြီးလုပ်ရင်တော့ သေမယ့်နေ့မှစစ်ထဲလိုက်သလိုဖြစ်လိမ့်မယ်။
စီးပွားရေးရဲ့ အခြေခံအနေနဲ့ ရောင်းလိုအား (Supply)၊ ၀ယ်လိုအား (Demand) နဲ့ စျေးနှုန်း (Price) ဆိုတာရှိတယ်။ ဒီ (၃)ချက်လုံးက အချင်းချင်းအပြန်အလှန်ဆက်စပ်တည်ရှိနေတယ်။ တစ်ခုခု အပြောင်းအလဲ ဖြစ်တိုင်း ကျန်တာတွေကိုပါ ရိုက်ခတ်မှုဖြစ်တယ်။
စျေးနှုန်းတက်ရင် ရောင်းလိုအားတက်မယ်၊ ၀ယ်လိုအားကျမယ်။ စျေးနှုန်းကျရင် ၀ယ်လိုအားတက်မယ်၊ ရောင်းလိုအားကျမယ်။ ၀ယ်လိုအားတက်ရင် စျေးနှုန်းတက်ပြီး ရောင်းလိုအားကျရင်စျေးနှုန်းတက်တယ်။ အပြန်အလှန်အနေနဲ့ ရောင်းလိုအားတက်ရင် စျေးနှုန်းကျပြီး ၀ယ်လိုအားကျရင်လည်း စျေးနှုန်းကျတယ်။ ရောင်းလိုအားနဲ့ဝယ်လိုအားဆုံတဲ့ဆုံမှတ်မှာ နှစ်ဦးနှစ်ဘက်ကျေနပ်တဲ့ စျေးနှုန်းတစ်ခုဖြစ်တယ်။ Equilibrium price (စျေးနှုန်းမျှခြေ)လို့ခေါ်ပါတယ်။ ရောင်းသူဝယ်သူကျေနပ်တဲ့စျေးပေါ့။
ဥပမာပြောပြမယ်။ ၂၀၁၅ခုနှစ်မှာ ကြက်သွန်တွေစျေးတအားတက်တယ်။ အကြောင်းရင်းက တစ်နိုင်ငံလုံး ရေတွေကြီးလို့။ ခုနက ပုံစံနဲ့ပြန်ကြည့်ရင် စျေးနှုန်းတက်မှုက ရောင်းလိုအားကျမှုနဲ့သက်ဆိုင်တာ။
၀ယ်လိုအားက တက်လာလို့မဟုတ်ဘူး။ ရေမကြီးခင်က ရောင်းလိုအား (Supply) - ၁၀၀၊ ၀ယ်လိုအား (Demand) - ၁၀၀၊ စျေးနှုန်းမျှခြေ (Equilibrium price) က ကြက်သွန်နီတစ်ပိဿာကို (၁၀၀)ဆိုပါစို့။ ရေကြီးတဲ့အခါမှာ ကြက်သွန်ခင်းတွေပျက်သွားတဲ့အတွက် ရောင်းလိုအားက (၅၀) ဖြစ်သွားတယ်။ ၀ယ်လိုအားက မပြောင်းလဲဘူး (၁၀၀) ပဲ။ ဒီအခါ ရောင်းလိုအားကျမှုကြောင့် စျေးနှုန်းမျှခြေက (၁၅၀)ဖြစ်သွားတယ် (ရောင်းလိုအားကျရင် စျေးနှုန်းတက်)။ ဒီအတိုင်းပဲကြည့်ရင်တော့ စျေးတက်တယ်ပေါ့။
ဒါပေမယ့် ဒီစျေးတက်မှုက မူမမှန်တဲ့စျေးတက်မှုပဲ။ ၀ယ်လိုအားတက်လာတာကြောင့်မဟုတ်ဘဲ မူမမှန်တဲ့ရောင်းလိုအားကျဆင်းသွားမှုကြောင့်။ ဒါကိုမသိဘဲ ကြက်သွန်စျေးတက်တာတစ်ခုပဲကြည့်ပြီး၊ သူများတွေကြက်သွန်စိုက်ပြီး စျေးကောင်းရနေတယ်ဆိုတာကိုပဲကြည့်ပြီး နောက်နှစ် ကြက်သွန် ပြောင်းစိုက်တယ်၊ ဒါမှမဟုတ် တိုးစိုက်တယ်ဆိုရင် ရေလည်းထပ်မကြီးတော့ ကြက်သွန်တွေပေါ်တဲ့အခါ ရောင်းလိုအားက (၁၅၀)ဖြစ်သွားပြီ။ ၀ယ်လိုအားက မပြောင်းလဲဘူး (၁၀၀) ပဲ။ ဒီအချိန်မှာ ရောင်းလိုအားတက်မှုကြောင့် စျေးနှုန်းမျှခြေက အပြောင်းအလဲဖြစ်သွားပြီး (၅၀)ဖြစ်သွားတယ်။ ကြက်သွန်စျေးကျသွားတယ်။ စျေးကွက်လိုအပ်ချက်ကို မစဉ်းစားဘဲ သူများလုပ်လို့ လိုက်လုပ်တဲ့သူတွေ အထိနာသွားနိုင်တယ်။ ဒီ Pattern ကို နဂါးမောက်သီးမှာလည်းမြင်ရခဲ့သလို သိပ်မကြာခင်လျှော်ဖြူမှာလည်း မြင်ရနိုင်ချေရှိပါတယ်။
ကျွန်တော်က economist တစ်ယောက်မဟုတ်လို့ ကျန်တဲ့အရေးပါတဲ့အချက်အလက်တွေကျန်ခဲ့ပြီး သုံံးသပ်ချက်မပြည့်စုံတာဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်ဆိုတာကိုတော့ ကြိုသတိပေးပါရစေ။ အဓိက ထောက်ပြ ချင်တဲ့အချက်ကတော့ စီးပွားရေးလုပ်တဲ့အခါမှာ သူများတွေအလုပ်ဖြစ်နေတာ၊ စျေးကွက် ဟော့နေတာ အစရှိတဲ့ ငါလည်းလိုုက်လုပ်ရင်အလုပ်ဖြစ်မှာပဲဆိုတဲ့အမြင်တွေက တအား အန္တရာယ်ကြီးပါတယ် ဆိုတဲ့အကြောင်းနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်မယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ဝါသနာ စိတ်ကူးစိတ်သန်းနဲ့ စျေးကွက်လိုအပ်ချက် ဖြည့်တာမျိုးတွေကိုပဲ ပိုစဉ်းစားသင့်တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းပါ။
Credit; Thurein Hlaing Win